ଅଛି ସେ କଦମ୍ବ ବନ ଶୁଭୁନି ମୁରଲୀ ସ୍ଵନ ନଦୀ ପଠା ଲାଗେ ଖାଲି, ଶ୍ରୀହୀନ ଲାଗେ ମନ ବୃନ୍ଦାବନ କହ୍ନେଇ ନାହିଁତ ବୋଲି । ଲୁଚେଇ କାନ୍ଦେ ରାଧିକା ଚଉଦିଗ ହେଲା ଫିକା ଗହନ ଗୁମର ପ୍ରୀତି ସରଗ ସୁଷମା ହୀନ ତା ଉପମା ସରାଗେ ନଥାଏ ମତି । ପୁରିଛି ଲବଣୀ ହାଣ୍ଡି ଯଶୋଦା ପାରୁନି ଦଣ୍ଡି ବସି ଖୁଆ ବାଡ଼ି ପାଶେ ବାତ୍ସଲ୍ୟ ମମତା ନୟନ ଯୁଗଳୁ ଧାର ଧାର ବୋହି ଆସେ…

ଦୁଃଖ ସୁଖ ସେଇ ଜଣଙ୍କ ହାତରେ ମଣିଷ ନିମିତ୍ତ ମାତ୍ର । ଜନମ ମରଣ ହିସାବ ତା’ପାଶେ ସଂସାର ରୀତି ବିଚିତ୍ର । ସତୀଦାହ ପ୍ରଥା ଉଚ୍ଛେଦ ହୋଇଲା ସମାଜ ସୁଧାର ହେଲା । ନାରୀ ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ସେହିଦିନ ଠାରୁ କିଛିଟା ଲାଘବ ହେଲା । ନାରୀ ବିନା ସବୁ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ ସବୁଥିରେ ସିଏ ଲୋଡ଼ା । ତା’ ଶଙ୍ଖା ସିନ୍ଦୂର ହଜିଯାଏ ଯେବେ ଲାଗଇ ନାରୀ ଅଲୋଡ଼ା । ‘ଅ’ ଅକ୍ଷରଟିଏ ସବୁଠାରେ ଲାଗି…

ମଣିଷ ଶବକୁ ଛୁଇଁଦେଲେ ନର ହୋଇଯାଏ ଅପବିତ୍ର । ଅନ୍ୟ ଶବ ମାଂସ ରାନ୍ଧି ଖାଇଥାଏ ଏ ବିଧାନ ବଡ଼ ବିଚିତ୍ର ॥ ମଣିଷ ମରିଲେ ଶବ ହେଲା ବୋଲି ଘରୁ କରନ୍ତି ବାହାର । ପଶୁ ପକ୍ଷୀ ଶବ ନିଜ ଘରେ ଆଣି ରାନ୍ଧି କରନ୍ତି ଆହାର ॥ ଶୁଖୁଆ ମାଛଟି କେବେ ମରିଥାଏ କେହି କହି ନପାରନ୍ତି । ବଡ଼ ଶରଧାରେ ତା’କୁ କିଣି ଆଣି ଘରେ ରୋଷେଇ କରନ୍ତି ॥ ଶରୀର ନଥାଏ,…