ଓଡ଼ିଶୀ ସଂଗୀତ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ଲାଭ କରିଥିଲା ୧୯୫୮ରେ । ଏଥିପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମି ଯେଉଁ ମହାନ୍ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଯୁକ୍ତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା, ସେ ହେଉଛନ୍ତି ‘କବିଚନ୍ଦ୍ର’ କାଳୀଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ । ଓଡ଼ିଶାର ରଂଗମଂଚ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏହି ବିପ୍ଳବୀ ଏକାଧାରରେ ଥିଲେ କବି, ନାଟ୍ୟକାର, ଗବେଷକ, ସଂଗୀତ ନିର୍ଦେଶକ, ଗାୟକ ଓ ଅଭିନେତା । ନିଜ ଜୀବନ କାଳରେ ବହୁ ଯଶଃ ଲାଭ କରିଥିଲେ; ପୁଣି, ଅପବାଦିତ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ପରଲୋକର ମାତ୍ର…
ରାମକୃଷ୍ଣ ପରମହଂସଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମହେନ୍ଦ୍ରନାଥ ଗୁପ୍ତ ଅନ୍ୟତମ । ସେ ‘ମ’ ତଥା ‘ମାଷ୍ଟର୍ ମହାଶୟ’ ଭାବେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲେ । ମହେନ୍ଦ୍ରନାଥଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ହେଉଛି ‘ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ରାମକୃଷ୍ଣ କଥାମୃତ’ର ରଚନା । ସେ ବାଂଲା ଭାଷାରେ ‘ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ରାମକୃଷ୍ଣ କଥାମୃତ’ ରଚନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ଅନୂଦିତ ହୋଇ ପାଠକ-ପ୍ରିୟତା ହାସଲ କରିଥିଲା । ୧୪ ଜୁଲାଇ ୧୮୫୪ରେ କଲକାତାର ଏକ ବୈଦ୍ୟ-ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ…
୧୯୧୭ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ‘ଲଙ୍କା ଦହନ’ । ଫିଲ୍ମଟି ନିର୍ବାକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ତାଲିକା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହି ଫିଲ୍ମ ସଂପର୍କରେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କଥା ହେଉଛି, ଏଥିରେ ଭାରତୀୟ ସିନେମା ଇତିହାସରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଦ୍ୱୈତ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ଅନ୍ନା ସାଲୁଙ୍କେ । ସେ ଉଭୟ ରାମ ଓ ସୀତା ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରି ସେହି କାଳର ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଚମତ୍କୃତ କରିଥିଲେ । ଏବେ ଜାଣନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ଦ୍ୱୈତ ଭୂମିକାରେ…
୨ ଅଗଷ୍ଟ୍ ୧୯୧୮ରେ ସିନ୍ଧ ଅନ୍ତର୍ଗତ ହୈଦରାବାଦ(ଏବେ ପାକିସ୍ତାନରେ)ରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ, ପୁଣେସ୍ଥିତ ‘ସାଧୁ ୱାସୱାନୀ ମିସନ୍’(ଏହି ସଂସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ- ସାଧୁ ଥାଁୱରଦାସ ଲୀଲାରାମ ୱାସୱାନୀ; ସେ ଦାଦା ୱାସୱାନୀଙ୍କ ଗୁରୁ)ର ପୂର୍ବତନ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ମୁଖ୍ୟ- ଦାଦା ଜଶନ ପହଲାଜ ରାୟ ୱାସୱାନୀ । ଦାଦା ୱାସୱାନୀ ଜଣେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଗୁରୁ; ତେବେ, କୌଣସି ଧାର୍ମିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ବା ସଂପ୍ରଦାୟର ସ୍ଥାପକ ନ ଥିଲେ । ସେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଉପଦେଶ ଦେବା ସହ ଶାକାହାର ଓ…
ଭୈରବ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା ଜଗତ୍ର ‘ଧର୍ମପିତା’ କହାଯାଏ । ଆମ ରାଜ୍ୟର ଖେଳ ଦୁନିଆରେ ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ନୁହେଁ, ଅନୁଷ୍ଠାନ ରୂପେ ବିଚାର କରାଯାଏ । ଓଡ଼ିଶାରେ କ୍ରୀଡ଼ାର ବିକାଶ ପାଇଁ ସେ ଆନ୍ତରିକ ଭାବେ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସାଙ୍ଗଠନିକ ଦକ୍ଷତା ବଳରେ କ୍ରୀଡ଼ାର ଉନ୍ନତି ଓ ଅଗ୍ରଗତି ହୋଇଥିଲା । ସେ ଥିଲେ ଏକଧାରରେ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ, ସାମ୍ବାଦିକ, ଖେଳାଳି ଓ ଖେଳ ସଂଗଠକ । ଆଜୀବନ ଖେଳର ବିକାଶ…
