ନକୁଳ ବାବୁ, ପେଶାରେ କିରାଣୀ । ଦଶ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ତାଙ୍କୁ ଦେଖିଥିଲି ଯେମିତି ଥିଲେ, ଏବେବି ସେମିତି । କୃଶ ତନୁ, କୋଟରଗତ ଚକ୍ଷୁ, ସାତସିଆଁ କୁର୍ତ୍ତା, କାନ୍ଧରେ ଝୁଲା ମୁଣି ଯେଉଁଥିରୁ କଙ୍ଗାରୁ ଶାବକ ପରି ମେଞ୍ଚେ ଅସନା ଫାଇଲ କାଗଜ ଜାକିଜୁକି ଭର୍ତ୍ତି ଅଧା ବାହାରକୁ ଝୁଲିପଡ଼ିଥାଏ, ତାଳି ପକା ଛତା ଧରି ଅଫିସକୁ ବାହାରି ଯାଆନ୍ତି । ତାଙ୍କୁ ଅଫିସ ଯିବା ଦେଖିଲେ ଚଇନି ପାନ ଦୋକାନୀ ହାତରୁ ଘଣ୍ଟା ଖୋଲି…
ଏକ ବର୍ଷଣ ମୁଖର ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଅଫିସ୍ରୁ ଫେରିବା ସମୟରେ ଅଟୋକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିବା ଲାଗି ଆଶ୍ରୟ ନେଲି ନିକଟରେ ଥିବା ଏକ ଚାହା ଦୋକାନ ପାଖରେ । ଲଘୁଚାପ ବର୍ଷା, ବେଳକୁ ବେଳ ପ୍ରକୋପ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । ଚାହା ଦୋକାନୀଟିର କିନ୍ତୁ ବେପାର ବଢ଼ିଆ ଜମିଥାଏ । ଦେଖିଲି କିଛି କଲେଜ ପଢ଼ୁଆ ପୁଅଝିଅ ସେଠି ମେଳି କରିଛନ୍ତି । କାହା ହାତରେ ଚାହା ତ କାହା ହାତରେ ସିଗାରେଟ୍ । କିଏ ପୁଣି ବର୍ଷା…
ଗୀତଗୋବିନ୍ଦର ଅପୂର୍ବ ସଙ୍ଗୀତ ଝରି ଆସୁଛି । ଧୀରେ ଧୀରେ ଆଲୋକ ଶୂନ୍ୟ ହେଲା ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର । ଭକ୍ତମାନେ ବାହୁଡ଼ି ଆସିଲେ । ଝଣଝାଣ ଶବ୍ଦ ହୋଇ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା ସିଂହଦ୍ୱାରର ଦରଜା । ରାତି ପ୍ରାୟ ଯୌବନ ବୟସ ଧରିବ ଧରିବ ହେଲାଣି । ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜନଶୂନ୍ୟ ନ ହେଲେ ବି ଧୀରେ ଧୀରେ ମୌନ ହୋଇଆସୁଛି ବଡ଼ଦାଣ୍ଡର ପରିବେଶ । ଦୀପମାନେ ଘିଅ ଖାଇ ବୁଝି ସାରିବା ପରି ସମସ୍ତଙ୍କ ମନ ଥକା ଧରିଲାଣି…
ସରିତା ହାତରେ ଲଟେଇ ଓ ଗୁଡ଼ି ଧରି ପାଦ ଚାପି ଚାପି ଛାତ ଉପରକୁ ଆସିଗଲା । ନା……….. କେହି କୁଆଡ଼େ ନାହାନ୍ତି । ସକାଳ ହେବାକୁ ଆଉ ଟିକେ ଡେରି ଅଛି । ଏଇଟା ହିଁ ଉପଯୁକ୍ତ ମାହେନ୍ଦ୍ର ବେଳା । ଲମ୍ବିଥିବା କାନିଟିକୁ ଟାଣି ନେଇ ସେ ଅଣ୍ଟାରେ ବାନ୍ଧିଲା । ଲଟେଇରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ସୁତାକୁ ଛାଡ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଗୁଡ଼ିଟି ପବନର ଗତି ସାଙ୍ଗେ ତାଳ ଦେଇ ସରର୍ ସର୍ କରି…
ଗୁଜୁରାଟରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ଇଂରାଜୀ ମିଡିୟମର ସ୍କୁଲର ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ-୨ରେ ପଢ଼ୁଥିବା ମୋ ପୁତୁରା ବାପି ଭାରତ ମାନଚିତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାର ସୀମାରେ ହାତ ଲଗାଇ ମୋତେ ପଚାରିଲା, “ଦାଦା, ଏଇଟା ଓଡ଼ିଶା ନା ! ଆମ ମାତୃଭୂମି ପରା ଓଡ଼ିଶା ।” ନୀଳ ଚିହ୍ନିତ ଅଂଶକୁ ହାତ ଲଗାଇ କହିଲା, “ଏଇଟା ଚିଲିକା ଆଉ ପାଖରେ ଥିବା ମନ୍ଦିରକୁ ହାତ ଲଗାଇ କହିଲା ଏଇଟା ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ତ ଦାଦା ! ଜଗନ୍ନାଥ ପରା ଆମ ବଡ଼ଠାକୁର ଅନେକ ମହିମା…
