ରମେଶ ବାବୁ ସରଳ ନିଷ୍କପଟ ମଣିଷଟିଏ, ଚାକିରୀ କରିଛନ୍ତି ପାଖ ତହସିଲ ଅଫିସରେ କିରାଣୀ ଭାବରେ । ରମେଶ ବାବୁଙ୍କ ପାଖରେ ସଚ୍ଚୋଟ ପଣିଆ ବି ହାର ମାନିଛି । ସେଥିପାଇଁ ତାଙ୍କ ଦରମା ଟଙ୍କାରେ କଷ୍ଟେ ମଷ୍ଟେ ଚାଳିଯାନ୍ତି ତାଙ୍କ ପରିବାର । ପରିବାର କହିଲେ ସ୍ତ୍ରୀ ସୀତା ଦେବୀ, ଝିଅ କୁନୁ, ପୁଅ କୁନା ଓ ବୁଢ଼ାବାପା । ରମେଶ ବାବୁଙ୍କ ବାପା ବହୁ କଷ୍ଟରେ ରମେଶ ବାବୁଙ୍କୁ ପାଠ ପଢ଼େଇ ଖଣ୍ଡିଏ ଚାକିରୀ…
ସରଗ ସମ ପରା ତାହାର କୋଳ, ତାହାର ସେନେହ ଅଟଇ ଅମୂଲ । କେତେ ମିଠା କଥା ତାହାର ଅଟଇ, ତା’ ଆଶିଷେ ରିଷ୍ଟ ଯାଏ ଦୂର ହୋଇ । ସେ ଯେବେ ମୋ’ଠୁଁ ଦୂରରେ ରହିଥାଇ, ସକଳ କଥା ମୋତେ ପିତା ଲାଗଇ । ତା’ ଫେରିବା ବାଟକୁ ମୁଁ ରହେ ଚାହିଁ, ସର ଲବଣୀ ବି ମୋତେ ନ ରୂଚଇ । ରୋଗେ ମୁଁ ପଡ଼ିଲେ ତା’ ଆଖିରେ ଲୁହ, କୋଳେ ଧରିଥାଏ ମନେ…
ନୀତି, ଆଦର୍ଶ, ଧର୍ମ, ନିର୍ମଳତା, ମାନବିକତା, ଉଦାରତା, ସହିଷ୍ନୁତା ତଥା ସେବାର ମୂର୍ତ୍ତି ମନ୍ତ ପୁଜାରୀ ହେଲେ ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ । ନିଜକୁ ତଥା ନିଜ ପରିବାରକୁ ପଛରେ ପକାଇ ଯିଏ ଦେଶ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଚାଲୁଥିଲେ ସେହିପରି ଦେବତାତ୍ମା ହେଉଛନ୍ତି ଗୋପବନ୍ଧୁ । ତାଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ନିଷ୍ଠାକୁ ଦେଖି ତାଙ୍କୁ “ଉତ୍କଳର ଗାନ୍ଧୀ” ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା । ସବୁବେଳେ ମାନବ ସେବାକୁ ଜୀବନର ବ୍ରତ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଗୋପବନ୍ଧୁ ନିରାଶ୍ରୟ ଓ…
ମନ ମୋହର ଶଶ୍ମାନର କଣ୍ଟକିତ ନୀରବତା ହୃଦୟର ଗଭୀରତା ଉପରେ ଜଳୁଛି ଚିତା ॥ ଆଶା ମୋର ମଳିନ ପଡ଼ିଛି ବିକ୍ଷିପ୍ତ ହୋଇ ଅନୁଭବ ମୋର ପାଉଁଶ ହୋଇଯାଇଛି ପବନରେ ମିଳେଇ ॥ ସ୍ମୃତି ଆଉ ଆତ୍ମିୟତାର ବିକଟାଳ ରଡ଼ି ବୁକୁଫଟା ବିଳାପର ଭାଙ୍ଗୁଥାଏ ଲହଡ଼ି ॥ କିନ୍ତୁ ପ୍ରେମ ମୋର ଏକ ଶଶ୍ମାନର ତୁଳସୀ ଅସ୍ଥିର ପବନରେ ଯାଏ ବାସ ତା’ର ମିଶି ॥ ଶଶ୍ମାନର ଶୂନ୍ୟତା ପୂର୍ଣ ଆଗରେ ତୁଳସୀ ପତ୍ରର କରୁଣ୍ୟ କାହାଣୀ…
ପ୍ରେମ ଅପ୍ଟିକସ୍ରେ ତୋ’ ପ୍ରେମ ଠିକ୍ ଆଲୋକର ରଶ୍ମି ପରି, ଅନନ୍ତ ଦୂରରେ ଥିଲେ ବି ତୁ କେନ୍ଦ୍ରିତ ହୋଇଥାଉ ଏକ ବାସ୍ତବ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ପରି, ଫୋକୋସ୍ରେ, ଅବତଳ ମନ-ଦର୍ପଣରେ । ନିକଟତର ହୋଇ ତୁ ଅସିଯାଉ ଯେବେ ମୋ ହୃଦ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ମଧ୍ୟକୁ, ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ତୋ’ ଛଳନା ବୋଳା ପ୍ରତିବିମ୍ବ ମୋ ହୃଦୟର ପଛକୁ, ତୁ ହାରିଯାଉ, ଅବାସ୍ତବ ଓ ଆଭାସୀ ରଙ୍ଗରେ । ସବୁ ଭୁଲି ଯେବେ ପ୍ରତିଶୃତ କରିବାକୁ ଯାଏ ତୋ’…
